Asgari ücrette işçi şah çekti sıra işverende...

Asgari ücret tartışmaları devam ediyor. TÜRK-İŞ'in asgari ücrete yüzde 65 zam talebinin ardından işveren kesimi en az yüzde 40'lık bir farkla 25-30 oranında diretecek...

Geçen sene işverenin teklifi yaklaşık yüzde 40 zam civarındaydı ve "15 binin üstü olmaz" sınırı çizilmişti. TÜRK-İŞ ise 18 bin TL'yi kırmızı çizgi ilan etmişti, yani yüzde 56'lık bir zamda ısrarcıydı. Aradaki farka bakıldığında işçi ve patron pazarlığı yüzde 15-20 arasındaki bir fark üzerinden yapıldı. 2025 yılı içinse aradaki makas açıldı. TÜRK-İŞ gerçekleşen enflasyon artı refah payı, yani yüzde 65 zammı istiyor. Edinilen bilgilere göre işveren kesimi ise yüzde 25-30 civarında diretecek. Arada en az yüzde 40'lık ciddi bir fark var.

TİSK’in teklifinin 21 bin 250 - 22 bin 100 TL arasında olmasının beklendiği ifade edildi.

Odatv işverenlerin yüzde 20'lerdeki bir zammı masaya getireceğini kulislerde aktarmıştı. TİSK Yönetim Kurulu Başkanı'nın "yüzde 20'nin üstü sıkıntıya sokar" yaklaşımını ilk olarak duyurmuştu.

TÜRK-İŞ'te işçileri temsilen katılan dört çalışan, asgari ücrette enflasyonu baz almayı bile yetersiz görüyor. TÜİK rakamlarına bakıldığında bile, kiraya bir yılda yapılan zam oranı yüzde 109, doğalgaza yüzde 121... Asgari ücretlinin maaşının yarısından fazlasını bu iki temel gidere ayrıldığı düşüldüğünde işçinin gerçekliği ile işverenin beklentisi arasındaki açı daha da artıyor.

TÜRK- İŞ ilk defa pazarlık sınırını kamuoyu önünde basın açıklaması ile ilan etti. Daha önce kapalı kapılarda yürüyen mücadele sırasında beklentinin çok altında bir teklifle gelindiğinde TÜRK-İŞ bu rakamı kabul etmediğini açıklayarak masadan çekiliyordu. Şimdi ise kırmızı çizgi olarak belirlediği rakamı direkt açıkladı... Bu yöntemin neden belirlendiği konusunda gelen bilgiler, kamuoyu baskısına yanıt vermek için olduğu yönünde... Şimdi işveren kesimi, aradaki büyük farka göre yeniden pozisyon olabilir veya masayı devirmeyi tercih edebilir.

TÜRK-İŞ Başkanı Ergün Atalay, şu ifadeleri kullanmıştı:

''Asgari ücretli işçiler olarak önerimiz yüzde 45 enflasyon üzerine refah payı ile zam yapılmasını istiyoruz. Yüzde 20 refah payı ile 29 bin 583 TL olmasını istiyoruz. Bunu verirlerse imza atarız, yoksa atmayız''

IMF DİREKTÖRÜ NE DEDİ

IMF Avrupa Bölümü Direktörü Alfred Kammer, geçen aylarda Türkiye’nin 2025 yılı için yapması gereken asgari ücret zammının önümüzdeki yıl enflasyon beklentisine göre yapılmasını savundu. 2025 beklentisi yüzde 21'ken gerçekleşen ise yüzde 47'idi. Aradaki fark yüzde 26.

HANGİ ENFLASYON

Şimşek’in üç gün önce yaptığı açıklama ise kafa karışıklığı yarattı. “Çalışanlarımızı enflasyona ezdirmeyeceğiz” diyen Şimşek’in hangi enflasyonu baz aldığı anlaşılmadı.

"EMEĞİ KORUMAK LAZIM"

Ekonomist Mahfi Eğilmez ise, IMF hesaplamasının “beklenen enflasyona göre zam” önerisinin doğru olmadığını belirtti. “Asgari ücret artışının enflasyona neden olup olmayacağı konusuna da değinen Eğilmez, “Yılbaşı 100 lira olan ücret, yüzde 50 enflasyon varsa, 50 ilave edince enflasyonist etki yaratmaz. İstihdam edilen sayısı artarken, kaybedilen satın alma gücünü geri vermek gerekiyor. Ücreti artırmamak insanlığa aykırı. Sosyal devlette emek zayıf, sermaye güçlü. Emeği korumak lazım” ifadelerini kullandı.

GEÇEN SENE

2023 yılı Aralık ayında net 11 bin 400 TL olan asgari ücret 2024 yılı için yüzde 49 arttırılarak net 17 bin 2 TL'ye çıkarılmıştı. Geçen yıl Türk-İş, asgari ücretin en az 18 bin TL olmasını talep etmiş ancak asgari ücret 17 bin TL olmuştu. 2024 yılı için asgari ücret, Türk-İş'in talep ettiğinden yüzde 5,55 daha düşük olarak belirlenmişti.

Asgari ücret hakkındaki muhtemel senaryolar şu şekilde:

MEVCUT: 17.002 TL BRÜT: 20.002 TL İŞVERENE MALİYETİ: 23.503 TL

YÜZDE 25 ZAM: 21.253 TL BRÜT: 25.003 TL İŞVERENE MALİYETİ: 29.379 TL

YÜZDE 30 ZAM: 22.103 TL BRÜT: 26.003 TL İŞVERENE MALİYETİ: 30.554 TL

YÜZDE 35 ZAM: 22.953 TL BRÜT: 27.003 TL İŞVERENE MALİYETİ: 31.730 TL

YÜZDE 40 ZAM: 23.803 TL BRÜT: 28.003 TL İŞVERENE MALİYETİ: 32.904 TL

YÜZDE 45 ZAM: 24.653 TL BRÜT: 29.003 TL İŞVERENE MALİYETİ: 34.079 TL

YÜZDE 50 ZAM: 25.503 TL BRÜT: 30. 003 TL İŞVERENE MALİYETİ: 37.255 TL