Suriye’de Esad yönetiminin devrilmesinin ardından İsrail, ‘İkinci İsrail’ projesi için harekete geçti. Suriye’nin güneyinden saldırılarına başlayan İsrail’e ABD’den de onay verildiği ifade edildi. Öte yandan Foreign Policy yazarından dikkat çeken bir ‘Kürdistan’ paylaşımı geldi.
Suriye'de muhalif grupların Şam'ı ele geçirmesiyle Esad yönetiminin devrilmesini fırsat bilen İsrail, Suriye topraklarına girdi. 1973'ten sonra ilk kez Suriye topraklarına giren İsrail ordusu, dün Golan Tepeleri'ndeki tampon bölgeyi geçerek kendisine tehdit gördüğü silah depolarını vurdu.
‘İKİNCİ İSRAİL’ İÇİN HAREKETE GEÇİLDİ
İsrail’in Esad yönetiminin devrilmesi sonrası Suriye’ye girmesi geniş yankı bulurken Amerikan derin devletinin yayını Foreign Policy yazarı Walid Phares’ten dikkat çeken bir paylaşım geldi.
Phares, paylaşımında ‘Özgür Kürdistan’ ifadesini kullanarak, “Demokratik Suriye tamamen güvence altına alınıp ayağa kalkması sağlanana kadar, özgür Lübnan'ı özgür Kürdistan'a bağlayacak bir ABD-İsrail-Ürdün hattı. Özgür bir Suriye eli kulağında” ifadelerini kullandı.
İSRAİL’İN GÖZÜ BU KAYNAKLARDA
‘İkinci İsrail’ için harekete geçen ve PYG/PYD’ye bir devlet oluşturmak isteyen İsrail’in bunun yanı sıra Suriye’deki kaynaklar ve imkanlar için de harekete geçtiği ifade edildi.
Suriye, doğal kaynaklar olarak geniş gaz ve petrol yataklarına sahip. Ülkenin doğu kesiminin yanı sıra batıda bulunan Humus-Tedmor havzası da bu kaynaklar açısından zengin bölgeler. Ayrıca gaz açısından zengin olan Gazze ve Lübnan deniz sahalarına da yakın olması Suriye’yi bu anlamda kıymetli kılıyor. Suriye, öte yandan karbon yatağı bakımından zengin olan Irak’la da toprak komşusu.
Sadece yer altı zenginlikleri değil, Suriye’nin bulunduğu bölge de tarihte birçok medeniyete ev sahipliği yaptığı için tüm semavi dinlerin eserleri, kadim kültürlerin mirası ve mabetleri bulunuyor.
Golan tepelerinde de zengin su kaynaklarının yanı sıra, dört mevsimi yaşan bir iklimi olması dikkat çekiyor. İsrail işgali altındaki Hermon ve Şeyh Dağı 12 ay boyunca karla kaplı bulunuyor. Bu bölgede kayak sporları, zengin kaplıcaları dünyanın her yerinden gelen Yahudilerin gözde tatil mekanları arasında yer alıyor. Ülkede ayrıca Fırat, Dicle, Asi, Habur, Banyas, Yarmuk ve Barada nehirleri yer alıyor.
Suriye, Lübnan-Filistin-Irak-İran-Türkiye kesişiminde bulunan bir ülke olması sebebiyle buraya hakim olan kişinin tüm coğrafyaya hakim olacağı belirtiliyor.
Tarımsal olarak da geniş arazilere ve üretim sahalarına sahip olan Suriye, başta buğday tahıl ambarı olarak biliniyor. Bunların yanı sıra uzun elyaf pamuk, zeytin, Halep fıstığı burada yetişiyor. Öte yandan kenevir zengini Baalbek ovası burada.
ABD’DEN İSRAİL’E İZİN
ABD Başkanı Joe Biden, terör örgütü HTŞ liderliğindeki grupların Suriye'nin başkenti Şam'ı ele geçirmesi ve Beşar Esad yönetimini devirmesini değerlendirdi. ABD'nin Suriye'de askeri mevcudiyetinin de olduğuna işaret eden Joe Biden aynı zamanda İsrail'in, Suriye'deki "İran ağına" karşı askeri güç kullanmasına izin verdiklerini söyledi.
Biden, Suriye'nin doğusundaki ABD askeri personelinin varlığını korumaya devam edeceklerinin altını çizdi.
ESAD YARGILANMALI
ABD Başkanı Biden açıklamasında ayrıca Beşar Esad'ın yargılanması gerektiğini söyledi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da Esad yönetiminin "Suriye halkına karşı işledikleri zulüm ve suistimallerden sorumlu tutulmasına yönelik uluslararası çabaları" destekleyeceklerini bildirdi.
HTŞ’YE YEŞİL IŞIK
Bazı grupların "kendi terör kayıtları" olduğunu dile getirerek, adını anmadan HTŞ'ye işaret eden ABD Başkanı Biden, bu grupların liderlerinin açıklamalarını not ettiklerini belirterek, "Şimdilik doğru sözler ediyorlar ancak daha fazla sorumluluk almaya devam ettikçe bu kişilerin sadece sözlerini değil faaliyetlerini de takip edeceğiz" ifadesini kullandı.
ÜRDÜN MERKEZLİ TELEVİZYON KANALI: ABD HTŞ'Yİ TERÖR LİSTESİNDEN ÇIKARABİLİR
Ürdün'den yayın yapan Al Ghad TV'nin Washington muhabiri Marwan Zaatar'ın haberinde şu yorum yapıldı:
“Pentagon, Washington'un Suriye'deki uzun iç savaşın en kötü döneminden Beşar Esad rejimini sorumlu tuttuğu Suriye'nin doğusundaki ABD askerlerinin görevlerine devam edeceğini açıkladı. Beyaz Saray'a göre ABD'nin öncelikleri, çıkarlarını ve müttefiklerini korumak ve çatışmanın IŞİD'in yeniden canlanmasına ya da dini ve etnik azınlıkların korunması veya yardım erişimi açısından insani bir felakete yol açmamasını sağlamaktır."
Haber kanalın X Platformundan "ABD, HTŞ'yi terör listesinden çıkarabilir" başlığı ile verildi.
NETANYAHU’DAN İTİRAF
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Suriye'de hükümetin devrilmesine yol açan olaylar zincirinin başlatıcısı olmakla övündü. Netanyahu pazar öğleden sonra Suriye sınırına yaptığı ziyarette, "Bu, Ortadoğu tarihinde tarihi bir gün. Beşar Esad rejimi, İran'ın kötülük eksenindeki merkezi bir halkadır. Bu, Esad rejiminin başlıca destekçileri olan İran ve Hizbullah'a indirdiğimiz darbelerin doğrudan bir sonucudur" ifadelerini kullandı.
